گفت وگوی «ایران» با کارشناسان درباره استقرار انبارهای نفتی در پایتخت
انبارهای نفت خطری برای تهران ندارد
حمیده امینی فرد
خبرنگار
هنوز دو روز از حادثه فاجعهبار بیروت نگذشته، درحالیکه بسیاری در شوک این انفجار غیرقابل تصور بودند، یک عضو شورای شهر تهران از بمبی خبر داد که اگر روزی ضامنش رها شود، فاجعهای شبیه بیروت، در تهران رقم خواهد خورد. خبری که از ابرانبار نفت محله شهران حکایت داشت.
مجید فراهانی این خبر را در صفحه اینستاگرام شخصیاش نوشته بود، اما این شهروندان شمال غربی تهران بودند که با خواندن این خبر، بیش از سایر محلههای پایتخت نگران بروز حادثهای شدند که روزی شهران که نه، تهران را در صدر اخبار تکاندهنده دنیا قرار دهد! برای همین ترس زلزله که تا قبل از این یک ترس طبیعی محسوب میشد، نگرانی از فعال شدن گسل شمال غرب را بالا برد تا مردم از خود بپرسند که اگر روزی زلزله بیاید، چه کسی میتواند آنها را از زیر شعلههای آتش نجات دهد؟ به گفته فراهانی هر روز حدود سیصد تانکر سی هزار لیتری حمل سوخت از ابرمخازن انبار نفت بارگیری میکنند، تانکرهایی که از وسط بافت مسکونی و خیابانهای شهران عبور می کنند و نهایتاً به بزرگراه میرسند. سالهای 85، 87 و 95 نیز چند حادثه مشابه، خطر این فاجعه را گوشزد کرده است.
این خبر البته با واکنشهای زیادی مواجه شد. از یک طرف مجلسیها از مصوبه دولت برای انتقال مراکز سوختی به خارج از شهر پرده برداشتند و از یک طرف برخی کارشناسان از بهای سنگین این جابهجایی خبر دادند. اما مسأله مهم توسعه بافت شهری و تبدیل زمینهای بایر به مسکونی بود که نشان میداد مسئولان باید توضیح دهند که چگونه در این بافتها مجوز مسکونی صادر شده است و آیا این توسعه قانونی بوده یا نه؟
کرامت ویسکرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی هم در واکنش به ناایمن بودن انبار نفت شهران گفته است که این انبار استانداردهای ایمنی لازم را دارد و وجود آن برای سوخترسانی ایمن و مطمئن درسطح تهران حیاتی است. رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، خیال مردم تهران را از بابت بروز فاجعهای شبیه بیروت در پایتخت راحت میکند و به «ایران» میگوید: به مردم اطمینان خاطر میدهم که چیزی شبیه لبنان در تهران اتفاق نخواهد افتاد و اصلاً امکان بروز حادثهای با این شدت و خسارت وجود ندارد. حتی درباره مخازن شهران نیز که صحبت میکنیم، اگر فاجعهای رخ دهد، تنها به آتش سوزی در اطراف محدود میشود و اینطور نیست که مناطق وسیعی از شهر را درگیر کند. درهرحالت وزارت نفت مسئولیت مستقیم این مراکز را بر عهده دارد و باید خودشان هم پاسخگو باشند. آیا انبار شیمیایی خطرناکی در تهران وجود دارد؟ رضا کرمی محمدی، پاسخش به این سؤال منفی است، اما درباره وجود انبارهای شیمیایی توجه مردم را به سمت صنایعی جلب میکند که در داخل شهر قرار دارند. هر صنعتی که انبار مواد قابل اشتعال داشته باشد، یک پتانسیل خطرزا محسوب میشود.
این به معنی این نیست که این انبار فردا دچار حادثه میشود، یعنی در هر لحظه باید مراقب باشیم تا اتفاقی نیفتد. البته ممکن است بخشی از این انبارها متعلق به بخش خصوصی هم باشد که ما در این زمینه اطلاعی نداریم. اگر هم هشدار میدهیم، هدفمان این است که آنها را متوجه خطر این انبارها کنیم. البته اگر بدانیم که چنین انبارهایی وجود دارد و استانداردهای لازم را رعایت نمیکنند، با آنها برخورد خواهیم کرد. او البته تأکید دارد که در طول این چند سال، پیگیریهای لازم را برای برطرف کردن مخاطرات آن انجام دادهاند: «اتفاقاً اقدامات بسیار خوبی هم از سوی وزارت نفت انجام شده است، الان مخازن شهران کاملاً مقاومسازی و ایمنسازی شدهاند. دیوارکشی دور مخازن رعایت شده و بازدیدهای ناظران ایمنی هم به طور منظم انجام میشود. اینها اقدامات مفیدی بوده که انجام گرفته است اما وزارت نفت باید در این زمینه توضیح بدهد.
به هرحال این مخازن در مناطقی قرار دارند که حالا با گسترش جمعیت و توسعه بافت مسکونی در مناطق پرجمعیت واقع شدهاند و از ابتدا اینطور نبوده است. در هر صورت ما باید همه این انبارها را به عنوان یک پتانسیل خطرزا مورد بررسی قرار دهیم. و با وجود رعایت استانداردها باید دوباره بازنگری شوند.
جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش نشانی از یک نمونه موفق برای انتقال انبارهای قابل اشتعال ناصرخسرو به محل دیگری اشاره میکند و به «ایران» میگوید همین اقدام موجب شد تا حجم آتشسوزیها در آن منطقه بشدت کاهش یابد. البته ما از مراکز پر خطر بازدیدهای دورهای انجام میدهیم و اخطاریه و هشدارهای لازم را هم انجام دادهایم، اما بحث پالایشگاهها و انبارهای نفت و بنزین متفاوت است و با تجهیزات و اکیپهای متخصص کار نظارت و ایمنسازی انجام میگیرد که البته ما هم با آنها بیارتباط نیستیم. او درباره انتقال انبارهای نفت شهران به خارج از تهران هم اینطور توضیح میدهد که چنین چیزی امکانپذیر نیست، چراکه اولاً هزینه بسیار سنگینی دارد و براحتی امکانپذیر نیست و دوم اینکه حتی همین بعد مسافت و تردد تانکرها برای انتقال سوخت هم میتواند فاجعهآفرین باشد.
اگرچه در هر صورت مخالف وجود مراکز پر خطر در بافتهای مسکونی هستیم، باید توجه کنیم زمانیکه این مراکز در این مناطق تأسیس شدند، جمعیت به این میزان نبوده است. مثل پالایشگاه ری که وقتی تأسیس شد تا کیلومترها هیچ منطقه مسکونی وجود نداشت و اتفاقاً صدور مجوزهای مسکونی در این مناطق خود یک موضوع مهم است، اما اکنون که در چنین شرایطی قرار داریم باید ایمنی این مراکز را افزایش دهیم، اگرچه تاکنون گزارش خطرناکی هم به ما اعلام نشده است. البته شخصاً از انبار نفت شهران بازدید کردهام و میدانم کهایمنی بالایی دارد، اما به هرحال باید پیشگیریهای لازم را انجام دهیم و منتظر حادثه نباشیم تا بعد به فکر بیفتیم.
منصور درجاتی، سرپرست مدیریت بحران استانداری تهران هم در اینباره به «ایران» میگوید: من از وجود انبار شیمیایی در شهر اطلاعی ندارم، تا جاییکه ما مطلع هستیم و پیگیری میکنیم، 3 انبار نفت و بنزین در تهران وجود دارد که همه پروتکلهای ایمنی درباره آنها رعایت میشود و از استانداردهای لازم هم برخوردارند. یکی از این انبارهای نفت در «شهران»، دیگری در «سوهانک» و یکی هم در «ری» قرار دارد. آتشنشانی بازدیدهای دورهای خود را انجام میدهد و اینطور نیست که به حال خود رها شده باشند. شخصاً اگر متوجه شوم، موقعیت انباری خطر زا ست ظرف یک هفته برای پلمب ان اقدام میکنم. اصولاً وظیفه پیشگیری و مدیریت بحران هم همین است. ما قبل از اینکه صحبت کنیم باید اقدام کنیم. اما تا جایی که میدانیم، خطری مردم تهران را تهدید نمیکند.
ارسال 5 هزار سری جهیزیه برای زوجهای جوان مناطق محروم توسط ستاد اجرایی فرمان امام(ره)
همزمان با ایام عید غدیر و درقالب پویش ملی «ایران همدل»، 5 هزار سری جهیزیه کامل برای اهدا به تازه عروس و دامادهای مناطق محروم ارسال شد.
محمد مخبر رئیس ستاد اجرایی فرمان امام(ره) درجمع خبرنگاران گفت: سیاست اصلی ستاد اجرایی، توانمندسازی و اشتغالزایی است و در حال حاضر روزانه ۳۰۰ طرح خرد و خانگی با 1000 شغل جدید در کشور ایجاد میکنیم.
وی با اشاره به فرمان رهبر انقلاب درخصوص حمایت از آسیبدیدگان کرونا افزود: از ابتدای شیوع کرونا در کشور ماهانه ۳۰۰ میلیارد تومان بستههای معیشتی، بلاعوض و بهداشتی در سراسر کشور توزیع کردیم و تقریباً هر ۴۵ روز یکبار توزیع اقلام معیشتی و بهداشتی را در دستور کار داریم. او با اشاره به اهدای 5 هزار جهیزیه به زوجهای جوان افزود: با احتساب این جهیزیهها، ظرف دو سال ۱۷ هزار جهیزیه در مناطق کمبرخوردار کشور توزیع کردهایم که ارزش هر جهیزیه ۱۴ میلیون تومان و شامل ۱۰ قلم جنس ایرانی میباشد. مخبر در پاسخ به سؤالی درخصوص مراحل ساخت «واکسن کرونا» توسط محققان دارویی ستاد اجرایی فرمان امام(ره) نیز گفت: از سه مسیر تست حیوانی واکسن کرونا انجام شده است و با در نظر گرفتن پروتکلها و اخذ مجوزهای وزارت بهداشت طی یک الی دو هفته آینده تست انسانی آن شروع خواهد شد.
ممنوعیت دستهروی هیأتها و حضور در اماکن مقدس
دستورالعمل ستاد ملی مقابله با کرونا درباره برگزاری مراسم عزاداری ایام محرم و صفر امسال اعلام شد. بهگزارش ایسنا، در بخشی از دستورالعمل دبیرخانه کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا تأکید شده که در پیش بودن ایام محرم و صفر که از اهمیت و ویژگی خاصی در قاموس ایرانیان برخوردار است، بار دیگر موجب شد تا دست اندرکاران مدیریت بیماری کرونا نسبت به ارزیابی شرایط شیوع و ابتلا و چگونگی برگزاری مراسم محرم و صفر با همفکری و مشورت نهادهای متولی در اینمهم بررسی و نسبت به تبیین چارچوب و ضوابط آن اقدام نمایند. دستورالعمل حاضر نقشه راه برگزاری مراسم سالجاری می باشد.
در بخش مربوط به ضوابط اجرای این مراسم در شهرها با توجه به روند بیماری آمده است: کارگروه مراسم عزاداری باتوجه به نکات ذیل نسبت به مدیریت و برنامهریزی برگزاری مراسم عزاداری حسینیهها، تکایا، مساجد و هیأتهای مذهبی در کشور اقدام مینمایند:
- برنامهریزی برگزاری مراسم دارای مجوز کارگروهبند پنج دستورالعمل صرفاً در اماکن و فضاهای باز با رعایت فاصلهگذاری (از هر طرف حداقل دو متر) و تجمعات حداقلی.
- رعایت کاهش ساعات برگزاری مراسم (حداکثر دو ساعت).
- جابهجایی هیأتها و دسته روی ممنوع میباشد.
- استفاده از طبل، سنج و وسایل مشابه در برگزاری مراسم ممنوع میباشد. بدیهی است مراسم سینه زنی و زنجیرزنی(با زنجیر شخصی) در محل مراسم بدون جابهجایی مجاز میباشد.
- ضرورت رعایت فاصلهگذاری اجتماعی در مراسم عزاداری.
- استفاده از ماسک بهصورت مستمر.
- پیشبینی استفاده از راهکارهای جایگزین در مناطق و شهرهایی که امکان برگزاری حضوری مراسم وجود ندارد (باهماهنگی کارگروه استانی).
- اجرای دقیق پروتکلهای بهداشتی مرتبط با مراسم و نذورات.
- تشدید نظارت بر اجرای پروتکلهای بهداشتی مرتبط با عزاداری در شهرهای دارای وضعیت حاد بیماری توسط کمیته های نظارت استانی و شهرستانی.
در تبصره یک این دستورالعمل تأکید شده است که مراسمهای خاص در برخی استانها نظیر یومالعباس(ع) در زنجان، نخل گردانی در یزد، تشتگذاری اردبیل، شیرخوارگان، قالیشوران اصفهان و...) بهدلیل تجمع، تراکم و جابهجایی وهمچنین ضرورت پیشگیری از شیوع و سرایت بیماری، ممنوع میباشد.
در تبصره ۲ دستورالعمل آمده است: حضور هیأتها در اماکن مقدس حرم رضوی، حرم حضرت معصومه سلام علیها، حرمعبدالعظیم حسنی، شاهچراغ، امامزاده صالح و... جهت برگزاری مراسم ممنوع میباشد. مدیریت تولیتها نسبت به برگزاری مراسم در اماکن و فضای باز بارعایت فاصلهگذاری اجتماعی، اجرای پروتکلهای بهداشتی در چارچوب ضوابط کلی فوق الذکر اقدام مینمایند. در تبصره ۳ آمده است: برگزاری نماز کما فیالسابق در مساجد حداکثر به مدت یک ساعت در اماکن سربسته دارای شرایط بهداشتی و تهویه با یک چهارم ظرفیت مکان مورد نظر و رعایت فاصلهگذاری (حداقل دو متر از هر طرف)، استفاده از ماسک و همراه داشتن وسایل شخصی بلامانع میباشد.
روزنامهنگاران و دوری از کانونهای خبری
ادامه از صفحه اول
بنابراین میتوان گفت روزنامهنگاران با نوعی استرس و دغدغه مضاعف، اطلاعات و آگاهیهای لازم را به گوش مردم میرسانند و باید مصونیت جامعه را چه به لحاظ جسمی و چه به لحاظ روانی بالا ببرند و از طرف دیگر به اتفاقات و نیازهای شغلیشان پاسخ دهند. همان طور که اشاره کردم، با ادامه بحران کرونا بخشی از روزنامهنگاران مجبور به دورکاری شدهاند و این دورکاری آنها را از حضور در کانونهای خبری دور میکند و این عدم حضور باعث میشود روزنامهنگار آنچنان که ماهیت کارش اقتضا میکند، نتواند نسبت اتفاقات حرفهای پیرامونش پاسخ مقتضی دهد به این معنی که از مشاهده مستقیم رویدادها و از نشستهای فیزیکی در مصاحبهها محروم میشود و شاید نتواند سؤالاتی را که در مصاحبه حضوری مطرح میکرد در شرایط دورکاری پاسح درست سؤالاتش را دریافت کند یا حتی نمیتواند وارد چالش با منابع خبری شود.
در این دوران روزنامهنگار تغییر و تحولاتی را تجربه میکند که هم جالب و در عین حال ناشناخته است، مانند دوران روزنامهنگاری هشت سال دفاع مقدس که دهه 60 تجربه کردیم. در روزنامهنگاری بحران روزنامهنگاران بیش از پیش نیاز به خلاقیت و تکاپوی فکری دارند به این معنا که از یک طرف باید محتوای خبری تحلیلی لازم را برای رسانهها تأمین کنند از طرف دیگر باید سطح آگاهی و آمادگی عمومی را بالا ببرند و شرایط روحیشان را بتوانند ارتقا ببخشند. باید یادمان باشد روزنامهنگاران خودشان در عین حال بخشی از فرآیند مدیریت بحران هم هستند یعنی در روزنامهنگاری بحران چند عامل را باید در نظر داشته باشیم.
یک؛ سطح هوشیاری و آگاهی مردم حفظ و ارتقا پیدا کند و نیازهای خبری و اطلاعات مردم تأمین شود. دوم؛ همزمان با آن از ایجاد روحیه یأس و ناامیدی و عدم خوشبینی نسبت به آینده پرهیز شود و در عوض از ایجاد انرژی ترمیم و بازسازی اجتماعی مردم محروم نشوند یعنی در روزنامهنگاری بحران وظیفه داریم چشمانداز روشنی را نه به صورت کاذب بلکه به صورت واقعی برای آینده جامعه ترسیم کنیم. مردم را تشویق کنیم که در فرآیند مقابله با بحران مشارکت کنند و آینده را بسازند. در عین حال که در بحران با اخبار و رویدادهای منفی مواجه هستیم چگونگی پرداخت به این اخبار نیاز به تخصص و مسئولیت دارد به این معنا که هم حق دسترسی عمومی به اطلاعات را پاس بداریم و نیازهای خبری و اطلاعاتی مردم را تأمین کنیم هم در عین حال در تأمین نیازهای مردم به گونهای عمل کنیم که شوق و انرژی زندگی و امید به آینده رنگ نبازد.
باید درنظر داشته باشیم پایبندی به چنین مسئولیتی در عین حال در دورهای که روزنامهنگاران وادار به دورکاری میشوند و نمیتوانند حضور فعال در کانونهای خبری داشته باشند نسبت به گذشته بسیار دشوارتر میشود و این نیازمند خلاقیت و مدیریت بهتر چه از طرف گردانندگان رسانه و چه از طرف خود روزنامهنگاران است. این روزها صحبتهای زیادی درباره اینکه عصر مطبوعات کاغذی را پشت سر میگذاریم، میشنویم و چه بسا شاهد افول و زوالشان هم باشیم شخصاً امیدوارم چنین اتفاقی نیفتد حتی اگر شده حضور نمادین مطبوعات کاغذی حفظ شود اگر که این حضور نمادین با تیراژ بالا هم میسر نباشد. نکته دوم حتی اگر ما شاهد نوعی مهاجرت در فضای فیزیکی و واقعی روزنامهها باشیم این چیزی از ضرورت روزنامهنگاری حرفهای و در عین حال توجه به ارزشها و معیارها و موازین حرفهای آن نخواهد کاست به این معنا که در فضای مجازی هم باید اصول روزنامهنگاری حرفهای عایت شود. ارزش روزنامهنگاری حرفهای بخصوص در مواجهه و رقابت با اطلاعاتی که در فضای مجازی منتشر میشود و ممکن است بخشی نیز درست و دقیق نباشد و حتی باعث گمراهی مردم شود، باید حفظ و تقویت شود. این ارزشها شامل اخلاق حرفهای، مسئولیت اجتماعی، صحت، دقت، امانتداری، پاسخگویی به نیازهای عمومی، نقد، نظارت و توازن و تعادل در کار روزنامهنگاری است.
اینها را به عنوان ارزش روزنامهنگاری حرفهای میشناسیم که در فضای مجازی بیش از پیش به این ارزشها نیاز داریم. ممکن است شکل کار رسانهای تغییر کند اما محتوا و ارزشها تغییر نمیکند و باید پاس داشته شوند و انتظار عمومی این است در جایی که تشخیص و تفکیک اخبار درست برای مردم در فضای مجازی دشوار شده، این روزنامهنگاران تخصصی و حرفهای هستند که میتوانند این حرفه را کماکان در کانون علاقه و توجه عمومی نگه دارند.